บางครั้งการที่เราใช้งานกันอย่างคุ้นเคยกับไอคอนที่มองเห็นอยู่ จึงทำให้เรามองข้ามฟอร์แมตของไฟล์ไปบ้าง จนบางทีเมื่อเจอกับไฟล์นามสกุลแปลกๆ (file type) ที่ไม่ค่อยได้เห็น ก็อาจทำให้สับสนได้ไม่น้อย
สิ่งที่ต้องทำก็คือ การมองหาโปรแกรมที่ใช้ในการเปิดไฟล์เหล่านั้น ซึ่งบางทีก็เป็นการเสียเวลาที่จะต้องมาลองกันทีละโปรแกรม ถ้าไฟล์นั้นเป็นมีนามสกุลที่วินโดวส์ไม่คุ้นเคยหรือไม่รู้ว่าต้องใช้โปรแกรมใดเปิดได้ จะมีวิธีใดบ้างในการทำงาน ทางออกที่น่าสนใจก็คือ เข้าไปค้นหาข้อมูลจากอินเทอร์เน็ต แต่ก็ไม่ใช่ทุกครั้งที่จะสามารถเปิดออกมาได้ เพราะบางทีก็อาจจะเป็นเคสที่ไม่ค่อยมีคำตอบที่ชัดเจน หากเป็นแบบนี้แล้ว เราลองมาไล่ดูกันว่า ไฟล์แปลกๆ ที่ไม่คุ้นหูคุ้นตาบางอย่างนั้น เป็นไฟล์แบบไหนและใช้ทำอะไรกันบ้าง
.CSV หรือ Comma Separated Values เป็นรูปแบบของไฟล์ Text ที่ใช้สำหรับเก็บข้อมูลที่มีโครงสร้างในรูปแบบบของตารางหรือมาเป็นแบบฟอร์ม โดยเป็น Text ที่ต่อกันโดยมีเครื่องหมาย (,) กั้นเอาไว้ ในปัจจุบัน ส่วนใหญ่ใช้ในการ Import และ Export ข้อมูลที่เป็น Contact ซึ่งอยู่บน email และโดยทั่วไปสามารถใช้โปรแกรมประเภท Word Processing ในการอ่านได้ แต่จะมองเห็นเป็นรูปแบบของ Text ที่ติดๆ กันอยู่ ซึ่งการแปลงไฟล์นี้ ให้เป็นแบบ Spread sheet จะทำให้ดูข้อมูลได้ง่ายกว่านั่นเอง
.SWF หรือ Small Web Format เป็นรูปแบบของ Animation format หรือเป็นภาพเคลื่อนไหว รวมไปถึงสื่อแบบที่เป็น Interactive on Website ที่ได้รับการพัฒนาและปัจจุบันเป็นของค่าย Adobe ซึ่งเป็นอีกหนึ่งรูปแบบที่ได้รับความนิยมและเป็นที่รู้จักมากขึ้นในปัจจุบัน ในรูปแบบที่เรียกกันว่า Flash โดยที่สามารถใช้ Adobe Flash Player มาใช้สำหรับการเล่นไฟล์ในรูปแบบดังกล่าวนี้ ซึ่งมีให้เลือกทั้งโปรแกรมเดี่ยวที่ติดตั้งเฉพาะและการติดตั้งเป็น Plug-in อยู่บน Web Browser ซึ่งจะสังเกตได้ว่าเวลาที่เราเปิดเว็บที่มีไฟล์เหล่านี้ปรากฏอยู่ ระบบจะขอให้เราทำการติดตั้งโปรแกรมที่ใช้ในการเล่นไฟล์ ด้วยการดาวน์โหลด Adobe Flash Player นั่นเอง
.FLV หรือ Flash video เป็นรูปแบบของไฟล์ในแพลตฟอร์มของ Flash ที่ถูกเพิ่มเติมขึ้น นอกเหนือจาก SWF โดยสิ่งจำเป็นที่ต้องมีในเครื่องก็คือ codec ของระบบ Flash video ที่ใช้สำหรับการเล่นมีเดียที่คุณมีอยู่ จึงจะสามารถเล่นวิดีโอฟอร์แมตนี้ โดยที่ codec เหล่านี้ก็หาได้ทั่วไปไม่ยาก ตัวอย่างเช่น FLV Player หรือ K-lite เป็นต้น เนื่องจากเป็นฟอร์แมตที่ได้รับความนิยมพอสมควรในปัจจุบัน
.AAC หรือ Advanced Audio Coding File เป็นฟอร์แมตของ Audio ในแบบ Lossy Compression หรือข้อมูลที่ได้รับการบีบอัดเอาไว้ ได้รับการพัฒนาร่วมกันโดย MPEG group โดยออกแบบมาเพื่อใช้สำหรับเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของ MP3 ซึ่งในบิตเรตเดียวกัน แต่ว่าให้คุณภาพเสียงที่ดีกว่า MP3 พอสมควรและมีขนาดของไฟล์ที่เล็กลงกว่าไฟล์ MP3 อีกด้วย สามารถนำมาเป็นเสียงเรียกเข้าโทรศัพท์มือถือ หรือฟังจากมือถือก็ได้เช่นกัน
.FLAC หรือ Free Lossless Audio Codec ฟอร์แมตออดิโอแบบ lossless compression ที่เป็นโอเพ่นซอร์ส ด้วยการบีบอัดแบบ lossless นั่นหมายถึงเป็นฟอร์แมตเพลงชนิดที่เป็นแบบ ไม่ทำให้เสียคุณภาพของเพลงไป อีกทั้งขนาดไฟล์จะมีขนาดเล็กกว่า .WAV อีกด้วย ซึ่งโปรแกรมที่ใช้ในการเปิดไฟล์ฟอร์แมตดังกล่าวนี้ก็มีอยู่ด้วยกันหลายตัว เช่น VLC media player / COWON Media Center และ KMPlayer เป็นต้น
.MKV หรือ Matroska Multimedia Container เป็นรูปแบบของ Box ที่มีการบรรจุไฟล์ภาพ, เสียงและ Sub-title เข้าด้วยกัน โดยไม่ได้เป็นการบีบอัด (Compression) จึงทำให้ไม่สูญเสียคุณภาพของภาพหรือเสียง โดยที่ MKV จะสามารถบรรจุ วีดีโอ เสียง รูปภาพและซับไตเติล แต่ละแบบได้มากกว่า 1 ไฟล์ Mastroska เป็นรูปแบบไฟล์ประเภท Open Source สามารถนำไปพัฒนาได้
ทั้งหมดนี้เป็นไฟล์พื้นฐานที่เราจะได้พบกันมากยิ่งขึ้นในปัจจุบัน โดยที่ไฟล์ส่วนใหญ่ที่มีอยู่นั้น ก็สามารถเปิดด้วยโปรแกรมพื้นฐานที่อยู่ในเครื่องได้แล้ว เพียงแต่บางไฟล์อาจจะต้องใช้ codec ในการถอดรหัสหรือเป็นตัวเปิดไฟล์นั่นเอง ฉะนั้นก็คงต้องเลือกให้เหมาะกับการใช้งาน รวมถึงโปรแกรมที่ใช้ในการเปิดไฟล์อีกด้วย
