ข่าวดีสำหรับสาย Linux โดยเฉพาะคนที่ใช้ Linux Mint เพราะทีมพัฒนาเพิ่งประกาศฟีเจอร์ที่หลายคนรอกันมานาน นั่นก็คือ… การรองรับระบบล็อกอินด้วยลายนิ้วมือแบบเนทีฟ ซึ่งจะเริ่มใช้งานได้ใน Linux Mint 22.2 ที่กำลังจะมาในเร็ว ๆ นี้
ก่อนหน้านี้ ถึงแม้ Linux Mint จะขึ้นชื่อว่าใช้ง่าย เหมาะกับคนเริ่มต้น และ “มันก็แค่ใช้ได้เลย” (It just works) แต่กลับไม่มีระบบสแกนนิ้วมือให้ใช้งานง่าย ๆ แบบฝังมาพร้อมในระบบ ซึ่งถือว่าเป็นช่องโหว่เล็ก ๆ โดยเฉพาะในโน้ตบุ๊คยุคใหม่ที่แถมเซนเซอร์มาให้แล้วแทบทุกรุ่น
สแกนนิ้วมือได้ทุกที่ ด้วย Fingwit
ฟีเจอร์ใหม่นี้จะมาพร้อมกับเครื่องมือชื่อว่า Fingwit ซึ่งเป็น XApp ตัวใหม่ที่ทีม Mint พัฒนาขึ้นมาเองโดยเฉพาะ หน้าที่ของมันคือ:
- ตรวจจับเซนเซอร์สแกนนิ้วมือที่มีในเครื่อง
- ลงทะเบียนลายนิ้วมือของผู้ใช้
- ใช้งานกับหน้าจอล็อก, screensaver, คำสั่ง sudo และกล่องรหัสผ่านที่ใช้ pkexec
ที่เจ๋งคือ Fingwit ไม่ได้ทำแค่เรียกใช้ fprintd ธรรมดา แต่มันฉลาดพอที่จะรู้ว่า “เมื่อไหร่ไม่ควรใช้สแกนนิ้วมือ” เช่น ในกรณีที่โฟลเดอร์ Home ถูกเข้ารหัสไว้ (Encrypted home directory) ที่ต้องใช้รหัสผ่านจริง ๆ เพื่อถอดรหัสในขั้นตอน login ระบบจะสลับไปถามรหัสผ่านอัตโนมัติ ไม่ crash เหมือนวิธีสแกนนิ้วทั่วไป
และที่สำคัญ Fingwit ไม่จำกัดแค่ Linux Mint เท่านั้น แต่สามารถนำไปใช้กับ ทุกสภาพแวดล้อมบนเดสก์ท็อป (DE) และทุกดิสโทร ได้เลย
พัฒนาเพราะ Framework
เบื้องหลังฟีเจอร์นี้ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะทีม Mint กำลังทำงานร่วมกับแบรนด์ Framework (โน้ตบุ๊คสาย DIY ชื่อดัง) เพื่อทดสอบความเข้ากันได้กับฮาร์ดแวร์รุ่นใหม่ ๆ ซึ่งผลพลอยได้คือ Linux Mint มีการรองรับฟีเจอร์ทันสมัยมากขึ้น เช่น:
- Mint 22.1 เริ่มรองรับ Power Profiles
- Mint 22.2 จะใช้ HWE Kernel รุ่นใหม่ เพื่อรองรับฮาร์ดแวร์ล่าสุด
ปรับปรุงแอปหลัก + ปิดปัญหา libAdwaita
Linux Mint 22.2 ยังมีของใหม่อีกเพียบ เช่น:
- อัปเกรดแอปพื้นฐานอย่าง gnome-calendar, simple-scan และ baobab เป็นเวอร์ชันใหม่ที่ใช้ libAdwaita
- แต่ไม่หยุดแค่นั้น เพราะทีม Mint มองว่า libAdwaita ไม่ให้ความยืดหยุ่นเรื่องธีม จึงแก้ไขมัน และสร้างฟอร์คใหม่ชื่อว่า libAdapta ให้แอปรองรับธีมระบบได้สวยงามเหมือนเดิม
ใครยังใช้ Mint 20.x รีบเปลี่ยนด่วน
สุดท้ายนี้มีประกาศสำคัญสำหรับคนที่ยังใช้ Linux Mint 20, 20.1, 20.2 หรือ 20.3 — ตอนนี้ซีรีส์นี้ หมดอายุซัพพอร์ต (End of Life) ไปตั้งแต่เมษายน 2024 แล้ว
ระบบอาจจะยังใช้งานได้ แต่จะ ไม่ได้รับอัปเดตความปลอดภัยใด ๆ อีก ทำให้มีความเสี่ยงสูงมาก ทีมงานแนะนำ 2 ทางเลือก:
- ทางเลือกที่ดีที่สุด: ติดตั้ง Mint 22.1 ใหม่หมด (รองรับถึงปี 2029)
- ทางเลือกที่พอทำได้: อัปเกรดข้ามเวอร์ชันแบบหลายขั้นตอน จาก 20.x → 21.3 แล้วค่อยไป 22.x (ยุ่งและมีความเสี่ยง)
สรุปสั้น ๆ:
- Mint 22.2 จะมีระบบสแกนนิ้วมือแบบเนทีฟ ใช้ได้ทั่วระบบ
- พัฒนา Fingwit ให้ฉลาด รู้เวลาใช้/ไม่ใช้สแกนนิ้ว
- ทำงานร่วมกับ Framework โน้ตบุ๊ค DIY
- อัปเกรดแอปหลัก + จัดการปัญหา libAdwaita ด้วย libAdapta
- Mint 20.x หมดอายุแล้ว ควรเปลี่ยนด่วน
ใครที่ใช้งาน Linux Mint อยู่ โดยเฉพาะบนโน้ตบุ๊คสมัยใหม่ ฟีเจอร์นี้น่าจะทำให้ประสบการณ์ใช้งานลื่นขึ้น และปลอดภัยมากขึ้นแน่นอนครับ
ที่มา: Neowin
