iPhone ตกน้ำ เปียกน้ำ โดนฝน 2024 แจ้งว่ามีของเหลวขณะเสียบสายชาร์จ แก้ไขเบื้องต้นใน 4 ขั้นตอน
หนึ่งในอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นได้ก็คือมือถือเปียกน้ำ แม้มือถือส่วนใหญ่จะกันน้ำได้บ้าง แต่ก็อาจพบปัญหาตอนเสียบสายชาร์จ อย่างใน iPhone เองจะมีข้อความแจ้งว่าตรวจพบของเหลว และตัดการจ่ายไฟ ทำให้ไม่สามารถชาร์จไฟได้เลย โดยเฉพาะช่วงอากาศร้อนแบบนี้ หลายท่านคงมักหากิจกรรมที่เกี่ยวกับน้ำเพื่อคลายร้อน ไม่ว่าจะลงสระว่ายน้ำ หรือลงไปดำน้ำ เล่นน้ำทะเลเป็นต้น ที่สำคัญคือ ช่วงเทศกาลสงกรานต์ที่ผ่านมา คำถามเกี่ยวกับมือถือเปียกน้ำ มีเข้ามาเยอะทีเดียว ในบทความนี้เราจะมาดูวิธีแก้ไขปัญหานี้กันครับ
ไอโฟนตกน้ำ เปียก แก้ไขอย่างไร?
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจกันก่อนถึงความสามารถในการป้องกันน้ำของมือถือหลายๆ รุ่นในปัจจุบัน สำหรับเครื่องที่ทางผู้ผลิตระบุว่าสามารถกันน้ำกันฝุ่นได้ โดยปกติแล้วจะมีการให้ข้อมูลไว้อย่างชัดเจนในหน้าสเปคเลยว่ามีการป้องกันความเสียหายจากน้ำและฝุ่นที่ระดับใด ด้วยการระบุเป็น IP rating ทั่วไปแล้วจะใช้การเขียนคำว่า IP แล้วตามด้วยรหัส 2 อีกสองตัว ที่รหัสตัวแรกจะหมายถึงระดับในการป้องกันความเสียหายจากวัตถุแข็ง อาทิ ฝุ่นละออง การสัมผัส ส่วนรหัสตัวที่สองคือระดับในการป้องกันความเสียหายจากของเหลว (โดยทั่วไปจะหมายถึงน้ำสะอาด น้ำจืด) ตัวอย่างการเขียนระบุในหน้าสเปคมือถือก็เช่น IP68
แต่จะมีอีกแบบคือถ้าอุปกรณ์นั้น ๆ ไม่ได้รับการออกแบบมาให้ป้องกันความเสียหายนึงได้เลย เช่น กันฝุ่นได้แต่ไม่กันน้ำ ก็จะใช้ตัว X มาใส่แทนรหัสของส่วนนั้นแทน เช่น IP5X เป็นต้น
ภาพด้านบนนี้ก็จะแสดงรายละเอียดความสามารถในการป้องกันความเสียหายแต่ละระดับ ฝั่งซ้ายคือจากของแข็ง (เลขหน้า) ฝั่งขวาคือจากของเหลว (เลขหลัง) สำหรับในมือถือ สมาร์ตโฟนรุ่นที่ระบุว่ากันน้ำได้ โดยมากแล้วผู้ผลิตจะซีลตัวเครื่องมาผ่านมาตรฐานระดับ IP67 หรือ 68 นั่นเท่ากับว่าตัวเครื่องสามารถป้องกันความเสียหายจากฝุ่นละอองทั่วไปในชีวิตประจำวันได้ กันความเสียหายจากวัตถุแข็งที่มากระทบได้ ส่วนเรื่องการกันน้ำ ก็จะอยู่ในระดับที่สามารถเอาลงน้ำได้ที่ความลึกประมาณหนึ่ง ภายในช่วงระยะเวลาประมาณ 30 นาที ซึ่งจุดนี้ส่วนใหญ่แล้วผู้ผลิตจะระบุไว้ว่าอยู่ที่เท่าไหร่บ้าง อย่างกรณีของ iPhone 15 Pro และ Pro Max จะอยู่ที่ IP68 สามารถใช้ดำน้ำได้ลึกสุด 6 เมตร เป็นระยะเวลา 30 นาทีติดต่อกัน เป็นต้น สำหรับประเด็นนี้ แนะนำว่าควรตรวจสอบสเปคเรื่องการกันน้ำจากผู้ผลิตอย่างครบถ้วนก่อน
อย่างไรก็ตาม แม้มือถือจะกันน้ำมาจากโรงงาน แต่หลังจากใช้งานมาระยะเวลาหนึ่ง ซีลกันน้ำของตัวเครื่องก็อาจมีการเสื่อมสภาพตามอายุการใช้งานได้ รวมถึงของเหลวเองถ้าไม่ใช่น้ำสะอาด ก็อาจส่งผลกระทบกับเครื่องได้เช่นกัน เช่นถ้าจุ่มลงไปในน้ำหวาน แล้วซีลรอบตัวเครื่องเริ่มเสื่อม หากไม่ได้ทำความสะอาดอย่างละเอียดจริง ก็อาจมีคราบน้ำตาลเกาะที่แผงวงจรด้านในเครื่องได้เหมือนกัน เช่นเดียวกับน้ำทะเลที่อาจมีคราบเกลือหลงเหลือได้
อีกจุดหนึ่งที่น้ำอาจเข้าไปรบกวนการใช้งานได้ แม้จะเป็นมือถือกันน้ำก็ตามนั่นคือบริเวณพอร์ตชาร์จไฟ ที่ผู้ผลิตส่วนใหญ่เลือกจะไม่มีฝาปิดพอร์ตชาร์จมาให้เหมือนเมื่อก่อน เชื่อว่าเหตุผลหลักคือเพื่อความสะดวกของการใช้งานในสถานการณ์ปกติ ที่ทำให้ไม่ต้องคอยเปิดและปิดฝาทุกครั้งที่ชาร์จแบต แลกกับความสามารถในการป้องกันน้ำที่ลดลง เนื่องจากคนทั่วไปคงไม่เอามือถือไปโดนน้ำแบบไม่มีอุปกรณ์ป้องกันแทบทุกวันอยู่แล้ว
ซึ่งจริง ๆ วงจรของพอร์ตชาร์จมือถือกันน้ำจะได้รับการออกแบบให้มีความปลอดภัยในระดับหนึ่งอยู่แล้ว ทำให้ตัวเครื่องสามารถโดนน้ำได้ ขอแค่ให้เครื่องและพอร์ตชาร์จแห้งสนิทก่อนชาร์จเท่านั้นเอง สำหรับกรณีของไอโฟน ถ้าหากผู้ใช้เสียบสายชาร์จเข้าไป แล้วระบบตรวจพบว่ามีน้ำอยู่ในช่องชาร์จ ระบบก็จะมีข้อความแจ้งเตือนว่าตรวจพบของเหลว หรือไม่พร้อมให้ชาร์จ ไม่ว่าจะเป็นรุ่นที่ใช้พอร์ต Lightning หรือ USB-C ก็ตาม
ถ้าหากพบข้อความแจ้งเตือนในแบบข้างบนนี้ก็ไม่ต้องตกใจครับ สิ่งที่ควรทำตามลำดับอิงตามข้อมูลจากหน้าเว็บ Apple มีดังนี้
1. รีบถอดสายชาร์จออก
เมื่อเสียบสายชาร์จเข้ากับไอโฟน แล้วเจอข้อความตรวจพบของเหลวตามข้างต้น ให้รีบถอดสายชาร์จออกทันที ส่วนหนึ่งก็คือเพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้ อีกส่วนหนึ่งก็คือต่อให้เสียบสายไว้ ก็จะไม่มีการจ่ายไฟเข้าเครื่องอยู่ดี
2. ทำให้เครื่อง/พอร์ตชาร์จแห้งสนิทก่อน
ลำดับต่อมาคือเราจะต้องทำให้เครื่อง โดยเฉพาะช่องชาร์จแห้งสนิท ซึ่งวิธีที่ดีที่สุดและเป็นวิธีที่ Apple แนะนำก็คือให้ลอง “เคาะไอโฟน เบา ๆ บนฝ่ามือแค่เล็กน้อยก็พอ” โดยคว่ำพอร์ตชาร์จลงพื้น เพื่อให้เครื่องสะเด็ดน้ำ และให้น้ำที่ค้างตามจุดต่าง ๆ ออกมาให้ได้มากที่สุด จากนั้นก็วางเครื่องทิ้งไว้ในบริเวณที่แห้ง มีอากาศถ่ายเทซักครึ่งชั่วโมงเพื่อให้น้ำระเหยออกเอง ยิ่งถ้าเป็นในห้องแอร์ที่อากาศแห้งได้ก็ยิ่งดี เพื่อช่วยให้น้ำระเหยออกได้ไวขึ้น (แต่ถ้าเป็นอากาศในไทยตอนนี้ คาดว่าไม่กี่นาทีก็คงแห้งสนิทแล้ว) โดยในระหว่างนี้ อย่าเพิ่งใช้งานเครื่อง อย่าเพิ่งเสียบสายชาร์จโดยเด็ดขาด
วิธีที่ห้ามทำเด็ดขาด ในการทำให้มือถือแห้ง
2.1 แช่มือถือในข้าวสาร
เป็นวิธีสุดคลาสสิกสำหรับการทำให้วัตถุเปียกน้ำ แห้งได้อย่างรวดเร็วและค่อนข้างปลอดภัย แต่สำหรับมือถือที่มีแผงวงจรละเอียดอ่อน และอาจมีซอกเล็ก ๆ ตามตัวเครื่อง วิธีนี้จะไม่เป็นที่แนะนำเท่าไหร่ แม้กระทั่ง Apple เองยังเพิ่งมีการอัปเดตออกมาว่าควรหลีกเลี่ยงวิธีนี้ เนื่องจากอาจมีเศษหรือฝุ่นต่าง ๆ ในข้าวเข้าไปทำความเสียหายกับตัวเครื่องได้
2.2 ใช้ลมแรงเป่าไล่น้ำ
หลีกเลี่ยงการใช้ลูกยางเป่าลม การเปิดพัดลมจ่อ หรือแรงสุดคือใช้ blower เป่าเพื่อไล่น้ำในมือถือ เนื่องจากลมแรงดันสูงอาจกลายเป็นตัวช่วยดันให้น้ำซอกซอนเข้าไปตามช่องเล็ก ๆ ของตัวเครื่องได้ ซึ่งอาจจะทำให้เครื่องเสียหายหนักกว่าเดิมเข้าไปอีก
2.3 ใช้ความร้อนระดับที่สูงกว่าปกติ
ในกรณีนี้จะหมายถึงการนำมือถือไปผ่านความร้อนที่สูงกว่าสภาพอากาศทั่วไป เช่น เอาไปอบในไมโครเวฟ เอาไปวางใกล้แหล่งกำเนิดความร้อน หรือเอาไปวางไว้กลางแดดประเทศไทยช่วงเดือนเมษายน เพราะความร้อนที่สูงอาจมีส่วนทำให้อุปกรณ์อื่นในเครื่องเสื่อมสภาพตามไปด้วย โดยเฉพาะพวกซีลกาวรอบเครื่อง รวมถึงกระจกต่าง ๆ ที่อาจเกิดความเสียหายได้เมื่อสัมผัสกับความร้อนสูง ส่วนถ้าเป็นไมโครเวฟนี่ยิ่งหนักเลยครับ ห้ามโดยเด็ดขาด
2.4 ใช้วัตถุแปลกปลอมแหย่เข้าไปในช่องชาร์จ
เช่น การยัดผ้า ทิชชู่ สำลีก้านเข้าไปเพื่อซับน้ำในช่องชาร์จ เนื่องจากอาจเข้าไปสร้างความเสียหายให้กับขั้วสัมผัสในช่องชาร์จได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งขั้ว Lightning ที่จะเป็นช่องโล่ง ๆ ผิดกับ USB-C ที่จะมีเดือยยาวตรงกลางคอยกันไว้ แต่ถ้าต้องการซับน้ำ แนะนำว่าแค่ใช้ผ้าหรือทิชชู่ซับจากด้านนอกก็พอ ไม่ต้องแหย่เข้าไปในพอร์ต
3. ลองเสียบสายชาร์จใหม่อีกครั้ง
หลังจากวางเครื่องทิ้งไว้เฉย ๆ ประมาณครึ่งชั่วโมงแล้ว ให้ลองเสียบสายชาร์จใหม่อีกครั้ง ซึ่งควรจะสามารถชาร์จไฟได้ตามปกติแล้ว แต่ถ้ายังพบข้อความแจ้งเตือนว่าตรวจพบของเหลวอยู่ อาจจะต้องถอดสายชาร์จแล้ววางทิ้งไว้อีก เพื่อความมั่นใจอาจจะวางทิ้งไว้โดยไม่ต้องใช้งานเครื่อง 1 วันเต็มไปเลย
4. ลองชาร์จอีกที
มาถึงขั้นตอนนี้ ถ้าเครื่องไม่มีอาการผิดปกติใด ๆ ก็ควรจะสามารถใช้งานและชาร์จไฟได้แล้ว แต่ถ้าหากยังมีปัญหาเดิมอยู่ คราวนี้อาจจะลองเปลี่ยนไปใช้สายชาร์จเส้นอื่นดูบ้าง รวมถึงควรลองรีสตาร์ท iPhone ซักรอบ เพื่อให้ระบบได้เคลียร์ค่า เคลียร์แรมออกบ้าง เพราะบางครั้งก็อาจเกิดจากความผิดพลาดของซอฟต์แวร์ได้เหมือนกัน
ถ้าสุดท้ายแล้วยังไม่สามารถชาร์จ ไอโฟน หรือมือถือรุ่นใด ๆ ก็ตามได้ ควรนำเครื่องเข้าศูนย์บริการเพื่อตรวจสอบและแก้ไขปัญหาครับ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้แม้น้ำจะแห้งแล้วก็ตาม เนื่องจากอาจเป็นน้ำที่ไม่สะอาด ทำให้เมื่อแห้งแล้วยังมีคราบฝุ่น เกลือ น้ำตาลเกาะอยู่ที่แผงวงจรและทำให้เครื่องทำงานผิดพลาดได้ ถ้าโชคดีหน่อยก็แค่แกะเครื่องมาทำความสะอาดแผงวงจร แต่ถ้าโชคร้ายก็อาจถึงขั้นเปลี่ยนบอร์ดได้เลย
แถม – วิธีไล่น้ำจากลำโพง
อีกจุดของมือถือที่มักมีน้ำขังอยู่ก็คือช่องตะแกรงลำโพง ซึ่งโดยทั่วไปแล้วก็พอจะสามารถใช้ผ้าหรือก้านสำลีช่วยซับน้ำออกมาได้บ้าง แต่ถ้าต้องการไล่น้ำในซอกเล็ก ๆ ปกติแล้วจะอาศัยคลื่นเสียงในการไล่น้ำออกมา ซึ่งในตัวของ Apple Watch เองก็จะมีฟังก์ชันนี้มาใน watchOS อยู่แล้ว ส่วนในไอโฟน จะยังไม่มี แต่เราก็สามารถหามาใช้งานได้เช่นกันครับ
ก่อนใช้งานต้องเตือนว่าหากจะใช้วิธีนี้กับหูฟัง ควรใช้ขณะถอดหูฟังออกเท่านั้น เพราะเสียงมีความถี่สูงมาก อาจก่อให้เกิดอันตรายกับประสาทหูได้
แอป Sonic
สำหรับผู้ใช้ไอโฟน สามารถโหลดแอปฟรีชื่อว่า Sonic | Tone Generator จากใน App Store โดยในแอปจะมีปุ่มให้ผู้ใช้สามารถเลือกระดับความถี่คลื่นเสียงได้สูงสุดถึง 25,000 Hz และปุ่มกดเพื่อเล่นเสียงในความถี่นั้นออกมาทางลำโพงหรือหูฟังที่ต้องการ เพื่อใช้ไล่น้ำที่เกาะอยู่ตรงตะแกรงได้ ส่วนฝั่ง Android ก็จะมีแอปคล้ายกันอยู่ครับ เช่นแอป Sound Wave Tone Generator เป็นต้น
เว็บ Fix My Speakers
หากไม่ต้องการติดตั้งแอปลงเครื่อง ก็จะมีเว็บไซต์ที่พอใช้งานทดแทนกันได้อยู่ เช่นเว็บ Fix My Speakers ที่เมื่อเข้ามาแล้วก็จะมีแค่ปุ่มสีขาวตามภาพข้างบนเพียงปุ่มเดียว เมื่อกดแล้วก็จะเล่นเสียงคลื่นความถี่สูงออกมายังลำโพงหรือหูฟังทันที ถ้าต้องการหยุดก็ให้กดที่ปุ่มเดิมได้เลย นอกจากนี้ก็ยังมีอีกหลายแอปและเว็บที่สามารถใช้ช่วยไล่น้ำออกจากลำโพงมือถือได้ ใครใช้ตัวไหนอยู่ คอมเมนต์บอกไว้ด้านล่างได้เลย
สรุปการแก้ไขเมื่อไอโฟน แจ้งว่าตรวจพบของเหลว
อันดับแรกคือให้รีบถอดสายชาร์จออกก่อน ตามด้วยเช็ดทำความสะอาดตัวเครื่องภายนอกให้แห้งก่อน จากนั้นวางเครื่องทิ้งไว้ในที่แห้งและมีอากาศถ่ายเทสะดวกซักครึ่งชั่วโมงเป็นอย่างต่ำ แล้วลองเสียบสายชาร์จใหม่อีกรอบ ถ้ายังไม่หาย ก็ปล่อยทิ้งไว้ซักวันแล้วค่อยลองใหม่ครับ ส่วนสิ่งที่ห้ามทำคือนำมือถือไปแช่ในข้าวสาร รวมถึงการใช้วัตถุแหย่เข้าไปในช่องชาร์จเพื่อซับน้ำ เพราะอาจก่อให้เกิดความเสียหายอื่นเพิ่มเติมได้
แต่ถ้าสุดท้ายแล้วยังชาร์จไอโฟน หรือมือถือไม่ได้อีก ก็ควรนำเครื่องเข้าศูนย์บริการเพื่อแก้ไขปัญหาครับ เพราะอาจจะต้องมีการแกะเครื่องเพื่อทำความสะอาดถึงระดับแผงวงจรเลย
