มาทำความรู้จักไฟล์ติดตั้งโปรแกรมนามสกุล EXE และ MSI ของระบบปฎิบัติการ Windows กันดีกว่าว่าแตกต่างกันอย่างไร และความแตกต่างนั้นส่งผลกับผู้ใช้ทั่วไปอย่างไรบ้าง
ระบบปฎิบัติการ Windows นั้นถือว่าเป็นระบบปฎิบัติการที่มีรูปแบบของระบบไฟล์(นานสกุลไฟล์) มากในลำดับต้นๆ แถมยิ่งมีตัวระบบปฎิบัติการออกเวอร์ชันใหม่มามากขึ้นเท่าไรระบบการรองรับรูปแบบไฟล์ก็มากขึ้นเท่านั้น
สำหรับรูปแบบไฟล์หนึ่งที่หลายๆ คนอาจจะมีความสงสัยว่ามันต่างกันอย่างไรก็คือไฟล์นามสกุล EXE และ MSI ซึ่งหากไม่ได้สังเกตอะไรมากมายเท่าไรแล้วนั้นจะพบว่ารูปแบบนานสกุลไฟล์ทั้ง 2 บนระบบปฎิบัติการ Windows นี้นั้นก็จะเอาไว้ใช้งานในลักษณะเดียวกันซึ่งนั่นก็คือใช้สำหรับติดตั้งโปรแกรมเข้าสู่ระบบปฎิบัติการ Windows
ทว่าหากมองในเชิงลึกแล้วนั้นจะพบว่ารูปแบบไฟล์ทั้ง 2 แบบนี้มีความแตกต่างกันอยู่พอสมควร เพื่อให้ทุกท่านได้ทราบถึงความแตกต่างดังกล่าวนี้นั้น ในวันนี้ทาง NBS จะขออธิบายเกี่ยวกับไฟล์ทั้ง 2 นี้ให้ทุกท่านได้ทราบกัน จะเป็นอย่างไรบ้างนั้นไปติดตามกันได้เลย
- ไฟล์ EXE vs. MSI มีเอาไว้ทำอะไร
- ความแตกต่างของรูปแบบ EXE
- ความแตกต่างของรูปแบบ MSI
- ข้อแตกต่างหลักๆ ของไฟล์ EXE และ MSI
- ผลกระทบต่อผู้ใช้งานของทั้ง 2 รูปแบบไฟล์
ไฟล์ EXE vs. MSI บน Windows มีเอาไว้ทำอะไร
อย่างที่ได้บอกไปในตอนต้นว่าไฟล์ EXE และ MSI นั้นจุดประสงค์ในการใช้งานจะค่อนข้างเหมือนกันก็คือเอาไว้ใช้สำหรับติดตั้งโปรแกรมเข้าสู่ระบบปฎิบัติการ Windows ทว่าความแตกต่างของไฟล์ EXE และ MSI มีส่วนที่จะค่อนข้างแยกกันอย่างชัดเจนอยู่โดยจะจะต้องทำความเข้าใจเป้าหมายที่แท้จริงของรูปแบบของไฟล์ก่อนซึ่งนั่นก็คือ
- ไฟล์ EXE เป็นไฟล์ปฏิบัติการ(executable file) นี่ใช้งานได้สำหรับทุกสิ่งเพื่อที่จะสั่งรันขึ้นมาทำงานบนระบบปฎิบัติการ Windows ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานติดตั้งโปรแกรมไปจนถึงโปรแกรมแบบสแตนด์อโลน(ที่มีไฟล์เดียวสำหรับสามารถใช้งานได้ทันที) หรือแม้กระทั่งโค้ดเรียกไฟล์นามสกุลอื่นๆ ขึ้นมาใช้งานสำหรับรุปแบบโปรแกรมใหญ่ๆ(อย่างเช่นเกม, Office ต่างๆ)
- ไฟล์ MSI เป็นไฟล์ตัวติดตั้ง Microsoft (Microsoft Installer file) ซึ่งการใช้งานนั้นมีจุดประสงค์เดียวเท่านั้นก็คือนี้มีไว้สำหรับการติดตั้งข้อมูล(เช่นโปรแกรมต่างๆ) ลงบนระบบปฎิบัติการ Windows ผ่านการเรียกใช้ส่วนเสริมของ Windows ที่มีชื่อเรียกว่า Windows Installer ตัวไฟล์จะไม่สามารถทำงานแบบอื่นๆ ได้เลยนอกเหนืือไปจากการติดตั้งโปรแกรมเข้าสู่ Windows เท่านั้น
ถึงแม้จะรูปแล้วว่ารูปแบบไฟล์ EXE และ MSI นั้นมีจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน ทว่าในการทำงานจริงๆ บนระบบปฎิบัติการ Windows นั้นรูปแบบไฟล์ทั้ง 2 จะมีความทับซ้อนกันอยู่พอสมควร ดังนั้นเพื่อให้เข้าใจได้มากขึ้นเราจะมาแยกศึกษาดูรูปแบบไฟล์แต่ละรูปแบบไฟล์ว่ามีลักษณะการทำงานอย่างไรในเชิงลึกกว่านี้
ความแตกต่างของรูปแบบ EXE
อย่างที่ได้บอกไปแล้วว่าไฟล์ EXE ถูกกำหนดโดยความสามารถในการปรับแต่งได้สูง เนื่องจากไฟล์ EXE สามารถเรียกใช้โค้ดประเภทใดก็ได้ ทำให้ไฟล์ EXE นี้นั้นมีความยืดหยุ่นเป็นอย่างมากแก่นักพัฒนาโปรแกรมสำหรับการออกแบบ โดยที่นักพัฒนาโปรแกรมนั้นสามารถที่จะสอกแทรกโค๊ดต่างๆ ลงไปในไฟล์ EXE ได้ตามต้องการนอกไปจากนั้นแล้วยังสามารถที่จะสั่งการให้ไฟล์ EXE เรียกใช้รูปแบบไฟล์อื่นๆ ได้อีกด้วยต่างหาก
ไฟล์ EXE ไม่ได้นิยมใช้เป็นไฟล์สำหรับการติดตั้งโปรแกรมเท่านั้นแต่มันได้รับความนิยมในการใช้งานเป็นไฟล์หลักในการเรียกใช้งานโปรแกรมต่างๆ(ของผู้พัฒนา) ด้วยอีกเช่นเดียวกัน
ความสามารถจัดเต็มแบบนี้แน่นอนว่าทำให้ไฟล์แบบ EXE ได้รับความนิยมกันแบบกว่างขวางเป็นอย่างมาก ทว่ามันก็ต้องแลกมากับการที่ตัวไฟล์นั้นถูกผู้ไม่ประสงค์ดีใช้งานเป็นไฟล์สำหรับเรียกรันไวรัสหรือไฟล์เจาะระบบที่มักจะโดนลอกเลียนชื่อไฟลระบบ Windows ไปใช้งานเป็นไฟล์ไวรัสแฝงกัน
จุดเด่นของไฟล์ EXE นั้นก็คือ
- สามารถใช้งานได้หลายรูปแบบตั้งแต่ไฟล์ติดตั้ง, ไฟล์โปรแกรมรวมไปถึงไฟล์รันโค๊ดสั้นๆ
- รองรับการปรับแต่งได้เป็นอย่างดี นักพัฒนาสามารถที่จะเขียนโปรแกรมในลักษณะโปรแกรมซ้อนในโปรแกรมได้ในไฟล์นามสกุล EXE
- เสี่ยง(และนิยม) ใช้งานเป็นไฟล์ไวรัสจำผู้ไม่ประสงค์ดี
ความแตกต่างของรูปแบบ MSI
ไฟล์ MSI เป็นไฟล์ที่จะต้องเรียกใช้งานผ่านโมดูลย่อยของระบบปฎิบัติการ Windows อย่าง Windows Installer ดังนั้นแล้วตัวไฟล์รูปแบบ MSI นั้นจึงถูกใช้งานเป็นไฟล์สำหรับติดตั้งโปรแกรมอื่นๆ เสมอ นอกจากนี้ตัวไฟล์ MSI ยังต้องเป็นไปตามข้อกำหนดมาตรฐานของ Microsoft ทำให้นักพัฒนาไม่สามารถใส่รหัสที่ไม่ได้รับอนุญาตลงไปในไฟล์ MSI ได้
แน่นอนว่าด้วยการที่ตัวไฟล์ MSI นั้นต้องเป็นไปตามข้อกำหนดมาตรฐานของทาง Microsoft ดังนั้นรูปแบบไฟล์ MSI จึงมีความปลอดภัยมากกว่ารูปแบบไฟล์ EXE เป็นอย่างมาก สิ่งที่ผู้ใช้จะได้รับเมื่อทำการติดตั้งโปรแกรมผ่านไฟล์ MSI ตัวระบบปฎิบัติการ Windows จะสามารถทำการติดตามโปรแกรม, บำรุงรักษาและถอนการติดตั้งโปรแกรมที่ติดตั้งด้วยไฟล์ MSI ได้แบบ 100%
จุดเด่นของรูปแบบไฟล์ MSI ก็คือ
- สามารถติดตั้ง, บำรุงรักษา, หรือถอดออกได้เท่านั้น ไม่สามารถเปิดโปรแกรมหรือโค้ดได้
- เป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยที่ได้รับการรองรับจากทาง Microsoft
- สามารถที่จะเรียกใช้งานองค์ประกอบหลักของโปรแกรมระบบปฎิบัติการ Windows ได้โดยตรง(ทำให้ใช้ทรัพยากรของเครื่องได้ดีกว่าไฟล์แบบ EXE)
ข้อแตกต่างหลักๆ ของไฟล์ EXE และ MSI
| พารามิเตอร์ที่ใช้เปรียบเทียบ | MSI | EXE |
| ความหมาย | MSI หมายถึงไฟล์ฐานข้อมูลที่ช่วยจัดเก็บข้อมูลหรือข้อมูลเกี่ยวกับไฟล์ที่จะติดตั้ง ทำให้โดยปกติแล้วไฟล์ MSI จะมาแบบเดี่ยวๆ | EXE ช่วยให้เข้าถึงไฟล์ที่มีอยู่แล้วในระบบ ดังนั้นในการติดตั้งไฟล์ผ่าน EXE จะต้องมีการลงไฟล์อื่นๆ ลงไปในระบบก่อนทำการติดตั้ง |
| การใช้งานเบื้องต้น | MSI ใช้สำหรับการพัฒนาซอฟต์แวร์ | EXE สามารถใช้ได้เกือบทุกอย่างและไม่ได้จำกัดอยู่แค่การพัฒนาซอฟต์แวร์เท่านั้น |
| อินเทอร์เฟซ | ไฟล์ MSI นั้นถือว่ามีมาตรฐานและ UI ที่กำหนดไว้ล่วงหน้าและง่ายต่อการใช้งาน(ที่มาจากทาง Microsoft โดยตรง) | ไฟล์ EXE มีอินเทอร์เฟซที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับประเภทของฮาร์ดแวร์หรือแอปพลิเคชันที่นักพัฒนาออกแบบขึ้นเพื่อใช้งาน |
| มาพร้อมกับการติดตั้ง | เป็นไฟล์ติดตั้งโปรแกรมที่มาพร้อมกับคุณสมบัติการติดตั้งตามมาตรฐานของ Microsoft ดังนั้นจึงจะมาในรูปแบบไฟล์เดี่ยวและตัวโปรแกรมที่ติดตั้งไปแล้วสามารถที่จะเรียกใช้ไฟล์แกนหลักของระบบปฎิบัติการ Windows ได้ | ไฟล์ EXE ไม่มีคุณสมบัตินี้เนื่องจากต้องมีสิทธิ์เข้าถึงไฟล์ฐานข้อมูลทั้งหมดตามที่ Microsoft กำหนดไว้ |
| รูปแบบภาษาโปรแกรมที่รองรับ | มีตัวเลือกไม่มากนั้นเพราะต้องเป็นไปตามข้อกำหนดของทาง Microsoft | นักพัฒนาสามารถที่จะเลือกโปรแกรมภาษาสำหรับการเขียนโปรแกรมได้ตามต้องการ |
ผลกระทบต่อผู้ใช้งานของทั้ง 2 รูปแบบไฟล์
จากข้อมูลทางด้านต้นนั้นจะเห็นได้ว่าไฟล์ EXE และ MSI มีข้อแตกต่างกันอยู่พอสมควร ในส่วนของผู้ใช้งานทั่วไปแล้วนั้นเราคงไม่มีโอกาสได้เลือกมากนักว่าจะอยากได้ไฟล์ติดตั้งรูปแบบใดเนื่องจากว่าผู้พัฒนาโปรแกรมจะเป็นคนที่เลือกรูปแบบไฟล์มาให้เราเองแล้ว
อย่างไรก็ตามแต่แล้วนั้นสิ่งสำคัญอย่างหนักที่หากทุกท่านได้อ่านมาจนถึงตรงนี้โดยละเอียดแล้วล่ะก็ ท่านจะเห็นได้ว่าในเรื่องของความปลอดภับนั้นรูปแบบไฟล์ MSI จะมีความปลอดภัยมากกว่าไฟล์แบบ EXE เป็นอย่างมาก
ดังนั้นในส่วนของผู้ใช้งานแล้วนั้นสิ่งหนึ่งที่เราสามารถวางใจได้ตอนที่จะติดตั้งโปรแกรมใดโปรแกรมหนึ่งที่โหลดจากอินเทอร์เน็ตก็คือหากไฟล์ที่โหลดมาอยู่ในรูปแบบของไฟล์ MSI แล้ว ไฟล์ดังกล่าวน่าจะมีความปลอดภัยมากกว่าไฟล์ในรูปแบบ EXE
ทว่าหากไฟล์ติดตั้งเป็นแบบ EXE แล้วนั้นก็ขอให้ทุกท่านมั่นใจก่อนการโหลดไฟล์ดังกล่าวลงสู่เครื่องว่าต้นตอที่มาของไฟล์นั้นมีความปลอดภัย เพราะไม่เช่นนั้นแล้วคุณอาจจะกลายเป็นเหยื่อของผู้ไม่ประสงค์ดีไปโดยไม่รู้ตัวก็เป็นได้
ที่มา : advancedinstaller, askanydifference, makeuseof
