หนึ่งในคำถามยอดฮิตสำหรับคนที่ใช้โน๊ตบุ๊ครุ่นเก่าอยู่ คนที่กำลังจะซื้อโน๊ตบุ๊ค รวมถึงคนที่อยากอัพเกรดโน๊ตบุ๊คให้แรงขึ้นก็คือ โน๊ตบุ๊ครุ่น xxxx สามารถอัพเกรด CPU อัพเกรดการ์ดจอได้ไหม เพราะอยากจะให้เครื่องของตนเองแรงขึ้น เล่นเกมได้ดีขึ้น วันนี้เรามาหาคำตอบกันครับว่า โน๊ตบุ๊คสามารถเปลี่ยน CPU และการ์ดจอได้ไหม?
ก่อนอื่น มาทำความเข้าใจกันก่อนว่า สิ่งที่โน๊ตบุ๊คสามารถอัพเกรดได้มีอะไรบ้าง ถ้าไล่ลงมาก็จะมีประมาณนี้ครับ
อัพเกรด HDD / SSD : เป็นสิ่งที่โน๊ตบุ๊คส่วนใหญ่จะสามารถอัพเกรดได้ เช่น เปลี่ยนจาก HDD เป็น SSD หรือเปลี่ยนเป็นรุ่นที่มีความจุสูงขึ้น
อัพเกรดแรม : ถ้าเป็นเมื่อซักหลายปีก่อน โน๊ตบุ๊คแทบทุกรุ่นสามารถอัพเกรดแรมได้หมดครับ แต่ในปัจจุบันจากที่ผู้ผลิตพยายามทำเครื่องให้บาง จึงใช้วิธีการเชื่อมเม็ดแรมติดกับบอร์ดไปเลย ทำให้ต้องมาตรวจสอบกันรายรุ่นเลย ว่าโน๊ตบุ๊ครุ่นไหนยังมีช่องใส่แรมให้สามารถอัพเกรดได้บ้าง
อัพเกรด CPU : ก็ใกล้เคียงกับแรมครับ คือถ้าเป็นเมื่อซักหลาย ๆ ปีก่อน ก็จะยังพออัพเกรดได้บ้าง แต่ตอนนี้ CPU ส่วนใหญ่มักจะถูกบัดกรีติดกับบอร์ดไปแล้ว
อัพเกรดการ์ดจอ : เช่นเดียวกับ CPU
อัพเกรดจอ : อันนี้ยังพอทำได้ในหลาย ๆ รุ่นครับ ขึ้นอยู่กับขั้วสายเชื่อมต่อของตัวจอว่าเป็นแบบไหน ก็ต้องซื้อให้ถูกขั้ว แล้วค่อยนำมาอัพเกรด ซึ่งส่วนใหญ่ก็นิยมอัพเกรดให้เป็นพาเนลที่มีคุณภาพดีขึ้น ภาพสวยขึ้น
อัพเกรดแบตเตอรี่ : ถ้าเป็นเมื่อก่อนที่แบตเตอรี่โน๊ตบุ๊คยังเป็นก้อนที่สามารถถอดจากเครื่องได้ ก็ได้รับความนิยมพอสมควร ผู้ผลิตบางรายก็ขายแบตเสริมที่เพิ่มความจุเข้าไปอีกด้วย แต่พอในปัจจุบันที่โน๊ตบุ๊คเกรดใช้งานทั่วไปส่วนใหญ่มักใช้แบตแบบฝังในเครื่อง จะถอดทีก็ต้องแงะฝาหลังออกมา แถมโน๊ตบุ๊คสมัยนี้ก็ใช้งานแบตเตอรี่ได้ยาวนานขึ้น ขั้นต่ำก็ควรจะได้ซัก 3 ชั่วโมง หรืออย่างสูงก็เกิน 10 ชั่วโมง เลยทำให้เทรนด์การอัพเกรดแบตเตอรี่ไม่ค่อยเป็นที่นิยมเหมือนเมื่อก่อนแล้ว
อัพเกรดการ์ดเสริม : เช่นพวกการ์ด PCMCIA (เก่ามากกกก) สำหรับเพิ่มความสามารถให้ตัวเครื่อง เช่น เพิ่มพอร์ต USB เพิ่มการเชื่อมต่อ WiFi อันนี้ในปัจจุบันก็ไม่เป็นที่นิยมแล้ว เพราะโน๊ตบุ๊คส่วนใหญ่ก็ให้ความสามารถพื้นฐานมาค่อนข้างครบ จะเชื่อมต่ออุปกรณ์เสริมก็ใช้ผ่านทางช่อง USB เป็นหลักแทน
ข้างบนนี้ก็คือตัวอย่างของแนวทางการอัพเกรดโน๊ตบุ๊คตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบันนะครับ ซึ่งถ้ามาเจาะลึกที่ประเด็นของการอัพเกรด CPU และการ์ดจอนั้น ก็พอจะบอกได้เลยว่า โน๊ตบุ๊คกว่า 90% ในตลาดตอนนี้ ไม่สามารถอัพเกรด CPU และการ์ดจอได้ ส่วนรุ่นที่ทำได้นั้นก็หาได้ยากมาก มักจะเป็นในพวกรุ่นเกมมิ่งที่มีราคาสูง หรือกลุ่มเครื่องสั่งประกอบพิเศษ ส่วนการจะหาชิ้นส่วนมาอัพเกรด และขั้นตอนการทำก็ไม่ได้ง่ายเหมือนกัน โดยมีข้อจำกัดคร่าว ๆ ประมาณนี้
- ต้องเป็นรุ่นที่ใช้ CPU หรือการ์ดจอแบบเสียบเข้าไปกับบอร์ด เช่น ถ้าฝั่ง CPU ก็คือเป็นแบบ socket เหมือนกับในเครื่องเดสก์ท็อป ส่วนฝั่งการ์ดจอก็จะมาเป็นรูปแบบการ์ด เช่น การ์ดแบบ MXM
- ส่วนถ้าเป็นแบบชิป อันที่จริงก็พอมีคนทำได้อยู่เหมือนกันครับ แต่ต้องอาศัยทักษะทางช่างอยู่ไม่น้อยเหมือนกัน และก็ค่อนข้างเสี่ยงเกินไปด้วย
- การจะเลือก CPU และการ์ดจอมาอัพเกรด ต้องพิจารณาปัจจัยอื่นในเครื่องด้วย เช่น ชนิดของ socket, ความสามารถของภาคจ่ายไฟ, ความหนา, ความสามารถในการระบายความร้อนของฮีตซิงค์ ฮีตไปป์ และพัดลมระบายความร้อน ซึ่งทำให้การอัพเกรดส่วนใหญ่มักจะเลือกอัพเป็นรุ่นที่แรงเพิ่มกว่าเดิมนิดหน่อย เช่น อัพจาก i5 ไปเป็น i7 ที่มีค่า TDP ใกล้เคียงกัน (อัพจาก i5 รุ่นล่างไปเป็น i7 รุ่นท็อป อันนี้ภาคจ่ายไฟก็จ่ายไฟไม่ไหว เปิดไม่ติดนะ)
ซึ่งจากข้อจำกัดข้างต้นนั้น จะเห็นได้ว่าค่อนข้างจุกจิกพอสมควร แถมยังอาจมีประเด็นเกี่ยวกับ BIOS ไม่รับ รวมถึงในโน๊ตบุ๊ครุ่นราคาไม่แพง ส่วนมากก็มักจะมากับข้อจำกัดหลาย ๆ ด้าน เช่น ความสามารถในการจ่ายไฟ ความสามารถในการระบายความร้อนที่พอเพียงกับแค่สเปคเดิมของตัวเครื่องเท่านั้นอีกด้วย ทั้งหมดนี้จึงทำให้การอัพเกรด CPU และการ์ดจอในโน๊ตบุ๊คเป็นเรื่องที่ค่อนข้างวุ่นวาย และค่อนข้างมีตัวเลือกจำกัด จนไม่ได้รับความนิยมซักเท่าไหร่ในปัจจุบัน
แต่ทั้งนี้ สำหรับฝั่งการ์ดจอก็พอจะมีหนทางอัพเกรดแบบทางเลือกอยู่ครับ นั่นคือการใช้งานพวก eGPU ที่เป็นการนำการ์ดจอของเครื่องเดสก์ท็อปจริง ๆ มาต่อกับกล่อง/สายเชื่อมต่อ PCIe <-> โน๊ตบุ๊ค ซึ่งส่วนมากแล้วจะใช้เป็นการต่อผ่านพอร์ต Thunderbolt 3 (แบบหัว USB-C) ที่มีแบนด์วิธสูง โดยที่ตัวการ์ดจอก็ต้องหา PSU มาต่อโดยเฉพาะด้วย สำหรับประสิทธิภาพ ก็จัดว่าอยู่ในระดับที่โอเคครับ แรงกว่าการ์ดจอในโน๊ตบุ๊คอยู่แล้ว
แต่วิธีนี้ก็จะมีข้อจำกัดอยู่ตรงพอร์ตเชื่อมต่อที่ต้องความเร็วสูงจริง ๆ จะต่อผ่าน USB-A ธรรมดาก็ส่วนใหญ่จะให้แบนด์วิธไม่พอ รวมถึงแบนด์วิธ PCIe ที่ตัวเครื่องจัดสรรไว้อาจจะไม่เพียงพอ ทำให้การใช้งาน eGPU ก็ค่อนข้างจะมีข้อจำกัดอยู่เหมือนกัน เผลอ ๆ ขายโน๊ตบุ๊คเครื่องเก่า แล้วเอาเงินโปะอีกนิด ก็สามารถมองหาโน๊ตบุ๊คเกมมิ่งระดับเริ่มต้นได้แล้ว ปัจจุบันก็มีเอามาลดราคากันอยู่เรื่อย ๆ บางทีราคาเหลือประมาณหมื่นกลาง ๆ เท่านั้นเองครับ ได้ทั้งการ์ดจอและ CPU ดีกว่าเดิม ได้เครื่องใหม่กว่าเดิม เผลอ ๆ อาจจะคุ้มกว่าซื้อการ์ดจอ + กล่อง eGPU ซะด้วยในบางกรณี
ดังนั้น สำหรับคำถามว่า โน๊ตบุ๊คสามารถเปลี่ยน CPU และการ์ดจอได้ไหม? ก็ขอตอบแบบสรุปเลยว่า
ได้ครับ แต่เป็นส่วนน้อยมากกกก และมีข้อจำกัดเยอะมากกกกกกก จนตีได้ว่าโน๊ตบุ๊คกว่า 90% ในตลาด ไม่สามารถเปลี่ยน CPU และการ์ดจอได้
