นอกจากความน่ากลัวของ จอฟ้าและบลูสกรีนแล้ว อาการคอมดับ หน้าจอคอมดับเอง ก็เป็นสิ่งที่ใครๆ ไม่อยากเจอ เพราะนอกจากจะแก้ไขได้ยากแล้ว บางทีจะเช็คอาการก็ลำบาก เพราะบางครั้งก็เจอหลังจากที่อัพเกรดคอมใหม่ๆ หรือเล่นเกมอยู่ๆ ก็ดับไปเฉยๆ ที่สำคัญบางรายเจอกันขณะที่ย้ายคอมย้ายโต๊ะก็มี อาการ คอมดับ แบบนี้ จึงสามารถพบเจอได้บ่อย และบางทีก็ไม่ได้เฉพาะเจาะจงว่าจะเกิดจากสาเหตุใด แต่การแก้ไขนั้น สิ่งสำคัญก็คือ ต้องพอจดจำสิ่งที่เกิดขึ้น หรือที่เราแก้ไขทำไปก่อนหน้านั้น เพื่อนำมาใช้วิเคราะห์อาการได้ง่ายขึ้นนั่นเอง
สาเหตุของปัญหาที่ทำให้ตกม้าตายและเจอบ่อย
–ปลั๊กเสียบไม่แน่น สายไฟขาด เคยเป็นกันมั้ยครับ เปิดคอมใช้อยู่ดีๆคอมดับ หันไปอีกที เพื่อนเตะปลั๊กราง กระเด็นไปไกลแล้ว แบบนี้ไม้ให้ดับได้อย่างไร พีซีตั้งโต๊ะนะ ไม่ใช่โน๊ตบุ๊ค แบบนี้ต้องระวัง นอกจากเช็คที่ปลั๊กราง สายไฟให้ใช้งานได้ปกติแล้ว ก็ควรจะเก็บสายให้ดีเป็นที่เป็นทาง อย่าไปวางเกะกะ เพราะครั้งหน้าอาจไม่ใช่แค่เครื่องดับ แต่อาจจจะลากคอม จอคอมลงโต๊ะไปด้วย
–สายสัญญาณมีปัญหา นี่ก็เป็นต้นตอแห่งปัญหาได้เช่นกัน สายสัญญาณเหล่านี้ บางทีก็เสียหายได้ ไม่ได้เป็นอมตะ เพราะไม่ได้ทนทานขนาด Military grade ขนาดนั้น แม้ภายนอกจะดูแข็งแกร่ง แต่ภายในก็ยังเป็นสายเส้นเล็กๆ ยิ่งคนที่ชอบถอดสายเข้าออก ดึงที่สาย ไม่ได้ดึงที่หัวต่อ โต๊ะทับ แรงกระชาก ทั้งหมดนี้ ก็ทำให้คุณใช้งานอยู่ดีๆ หน้าจอก็ดับได้ สังเกตง่ายๆ จอมืดไปเฉยๆ แต่คอมยังทำงานได้อยู่ ดูที่ไฟคีย์บอร์ดก็รู้ แล้วแบบนี้แก้อย่างไร บอกเลยว่า แม้จะดูแลรักษาดีๆ ก็มีโอกาสเสียได้ ทางที่ดี หาสำรองเอาไว้อีกเส้น
–หน้าจอยังไม่ได้ปรับ Source ต้นทาง บางทีก็อย่าเพิ่งไปหาสาเหตุอย่างอื่น ลองเข้าไปดูใน OSD หรือที่ตัวปรับค่าบนหน้าจอ จะเป็นปุ่มกดหรือจ๊อกกิ้งไดอัลก็ตาม เลื่อนไปที่ Source หรือสัญญาณเข้า แล้วเลือกให้ถูกต้อง HDMI หรือ DisplayPort เท่านี้ก็น่าจะใช้งานได้แล้ว
สาเหตุใหญ่ที่แก้ไขได้ยากและอาจเกิดขึ้นได้
เพาเวอร์ซัพพลายมีปัญหา เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการคอมดับ หน้าจอดับได้ เพราะเป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่แปลงไฟ มาให้คอมพิวเตอร์ได้ทำงาน ถ้าเกิดความเสียหาย ก็ทำให้ คอมดับ เช่นเดียวกัน ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- ใช้มานาน เก่ามาก ค่อนข้างจะชัดเจนว่าเกิดได้บนคอมเก่าๆ ใช้งานมาเนิ่นนาน บางเครื่องส่งต่อกันมาเป็นทอดๆ ซื้อมือสองมาเก่าๆ หรือเจอสภาพฝุ่นเยอะ ก็ไม่ไหว ทำความสะอาดยังพอได้ แต่ถ้าหนักไปคงต้องเปลี่ยน
- ความร้อน เกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะกลุ่มที่ใช้งานต่อเนื่องยาวนาน หรือเกิดจากความสกปรก บางบ้านฝุ่นเยอะ หรือบางทีไม่ได้เปิดเคสทำความสะอาดบ้าง ฝุ่นเกาะพัดลม คาปาซิเตอร์ ร้อนหนักๆ ก็บึ้ม คอมดับ ได้เช่นกัน
- การลัดวงจรจากกระแสไฟภายนอก เป็นปัญหาที่ควบคุมได้ยาก แต่ป้องกันได้ เช่นในบางพื้นที่ใกล้โรงงาน หรือมีการใช้ไฟฟ้าหนัก บางทีฟ้าผ่า ต้นไม้ทับสายไฟ อะไรก็เกิดขึ้นได้ ทางที่ดีเอา UPS หรือตัวสำรองไฟไว้ใช้ก็ปลอดภัยขึ้น
- มีสิ่งที่เข้าไปรบกวนการทำงาน สิ่งที่มักจะเกิดตามมาจากการที่คอมขาดการดูแล เช่น แมลง จิ้งจก แมลงสาบ และอื่นๆ ที่เข้าไปตายในเพาเวอร์ซัพพลาย เพราะมีช่องพัดลมขนาดใหญ่ บางที คอมดับ มาพร้อมกลิ่นไหม้เลย การป้องกันก็ไม่ง่าย แต่ตรวจเช็คบ่อยๆ ตั้งคอมให้อยู่ในที่สว่าง สะอาด จะลดปัญหาได้ดี
แยกปัญหาให้ชัดก่อน จอมีปัญหา หรือคอมลาโลก
ก่อนจะไปที่การแก้ไข ก็ต้องตรวจเช็คให้มั่นใจก่อน ว่าปัญหาเกิดจากคอมเสีย หรือหน้าจอพัง เช็คง่ายๆ เลย คือ สลับคอมกับสลับจอ ไปใช้กับเครื่องอื่น เท่านี้ก็พอทราบแล้วว่า เสียจากสิ่งใดและเมื่อรู้ว่าคอมดับ เกิดจากสิ่งใดแล้ว ก็เริ่มต้นแก้ไขกันได้
ถ้าเช็คแล้วจอคอมเสีย ก็นำไปซ่อม เคลม ตามเงื่อนไขประกัน หรือซื้อใหม่ ถ้าหมดประกันแล้ว การเช็คว่าจอดับหรือเปิดไม่ติด ก็ได้กล่าวไว้ในข้างต้น แต่ถ้าเช็คแล้ว คอมดับ เพราะคอมมีปัญหา หรืออุปกรณ์บางส่วนเสีย ก็เริ่มแก้ไขกันได้เลย
เริ่มจากการเช็คที่เพาเวอร์ซัพพลายตัวใหม่ หากว่าเสีย ก็ควรต้องเปลี่ยน เพราะส่วนใหญ่จะไม่ซ่อม หรือถ้าซ่อมได้ก็มักจะไม่คุ้มหรือใช้ต่อได้ไม่นาน การเปลี่ยนก็เพียงดูว่า จ่ายไฟให้เพียงพอต่อการใช้งานหรือไม่ อาจจะต้องเผื่อสัก 10-20% รวมถึงมีมาตรฐานรองรับพอสมควร อาทิ Active PFC หรือ 80 Plus เพื่อการใช้งานได้อย่างมั่นใจและคุ้มค่า รวมถึงเรื่องของสายไฟต่างๆ ควรมีความแข็งแรง ให้ใช้งานได้ปลอดภัย
ต่อมาให้ลองเช็คที่ซีพียู ในเบื้องต้นให้เช็คว่าพัดลมยังหมุนดีตามปกติหรือไม่ เพราะถ้าไม่หมุนหรือหมุนช้า เพราะฝุ่นเข้าไปเกาะ ให้แกะฮีตซิงก์ออกมาทำความสะอาด ด้วยการเช็ดปัดฝุ่นให้เรียบร้อย จากนั้นเช็ดทำความสะอาดหน้าสัมผัสของซีพียูและฮีตซิงก์ให้สะอาด แล้วป้ายซิลิโคนลงไป ติดตั้งฮีตซิงก์ให้แน่นหนา จากนั้นบูตเครื่อง กดปุ่ม Del ขณะบูต เข้าไปดูใน Hardware monitor เช็คว่าตัวเลขความร้อนสูงขึ้นอย่างรวดเร็วหรือไม่
การ์ดจอก็มีส่วนที่อาจทำให้เกิดปัญหาคอมดับ เพราะบางครั้งการใช้งานคอมต่อเนื่องยาวนาน ในขณะที่การระบายความร้อนไม่ดี ก็ทำให้หลุดออกจากเกมหรือเครื่องแฮงก์ ดับค้างก็เป็นได้ เช็คพัดลมการ์ดจอ ว่าทำงานได้ตามปกติหรือไม่ อาจทำความสะอาดฝุ่นที่พัดลมการ์ดจอ หรือถ้าพอมีความชำนาญ อาจลองแกะซิงก์การ์ดจอ มาทาซิลิโคนใหม่ เท่านี้ก็ช่วยให้การเล่นเกมกลับเป็นปกติได้แล้ว
แต่ถ้าในกรณีที่แก้ไขด้วยวิธีเหล่านี้แล้ว ก็ยังเกิดอาการคอมดับ หน้าจอคอมดับเอง ก็อาจจะต้องเช็คหรือเปลี่ยนเมนบอร์ด เพราะเป็นไปได้ว่า อาการดับนี้ อาจเกิดจากเรื่องของระบบไฟหรือการเชื่อมต่ออุปกรณ์บนเมนบอร์ดนั่นเอง
