สำหรับผู้ใช้งาน PC หน้าใหม่ หรือผู้ใช้งานหน้าเก่าแล้วแต่อยากอัพเกรดคอมให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งในการอัพเกรดนั้นก็มีการอัพเกรดชุดระบายความร้อนรวมอยู่ด้วย จากคอมเครื่องเก่าใช้ซิงก์ลมแถมมากับ CPU ที่มีประสิทธิภาพการระบายความร้อนในระดับที่แค่พอเอาตัวรอดไปวัน ๆ เมื่อลองมองดูในตลาดจะพบกับชุดระบายความร้อนมีมากมายหลายแบบ ทั้งระบบน้ำ และระบบลม แล้วแบบไหนจะดีพอสำหรับการใช้งาน ?
หากคุณต้องการที่ละเลือกชุดระบายความร้อนในเวลานี้ คงปวดหัวหนักแน่ ๆ เพราะชุดระบายความร้อนมีมากมายหลายแบบ หลากหลายยี่ห้อ หลากหลายราคา โดยชุดระบายความร้อนในตอนนี้แบ่งออกได้เป็น 2 แบบหลัก คือ ระบบน้ำ และ ระบบลม
ระบบระบายความร้อนด้วยลม เป็นระบบระบายความร้อนที่ไม่มีความซับซ้อน โดยใช้หลักการนำความร้อนจาก CPU เข้าสู่ฟินระบายความร้อน และใช้แรงลมเป่าผ่านฟินระบายความร้อนออกไปข้างนอกเคส โดยชุดระบายความร้อนด้วยลมเกือบทุกแบบมีหลักการเหมือนกันหมด แต่แตกต่างกันที่คุณภาพวัสดุ และเทคโนโลยีการออกแบบ ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการระบายความร้อน
ระบบระบายความร้อนระบบน้ำชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าระบบน้ำ ต้องระบายความร้อนด้วยน้ำเป็นหลัก โดยจะแบ่งออกเป็นสองระบบอีกเช่นกัน ระบบแรกคือ “ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำแบบระบบปิด” แต่ขอเสียกสั้น ๆ ว่า”ชุดน้ำปิด” ซึ่งภายในชุดน้ำปิดจะเป็นของเหลวที่เรียกน้ำคูลแลนท์ หรือน้ำยาหล่อเย็น ซึ่งหลาย ๆ คนจะเข้าใจว่าเป็นน้ำหล่อเย็นแบบที่เติมหม้อน้ำรถยนต์แบบที่เป็นน้ำสีเขียว หรือชมพู แต่สำหรับน้ำยาหล่อเย็นที่อยู่ในชุดระบายความร้อนแบบปิดมีคุณภาพสูงกว่ามาก และไม่ทำให้เกิดตะกรันขึ้นมายในระบบ โดยในชุดน้ำปิดนั้นจะประกอบด้วย 3 ชิ้นส่วนหลักคือ หม้อน้ำ สายยาง และ ปั้ม โดยตัวปั้มของชุดน้ำปิดจะถูกรวมอยู่กับหน้าสัมผัสทองแดงที่จะน้ำความร้อนจาก CPU เข้าสู่ระบบ
ส่วนระบบที่สองคือ “ระบบระบายความร้อนด้วยน้ำแบบระบบเปิด” หรือเรียกสั้น ๆ ว่า “ชุดน้ำเปิด” ซึ่งชุดน้ำเปิดจะมีความสลับซับซ้อนมากกว่าชุดน้ำปิดมาก เนื่องจากชุดน้ำเปิดมีหลากหลายชิ้นส่วนไม่ว่าจะเป็น หม้อน้ำ ปั้ม ถังพักน้ำ ฟิตติ้ง บล๊อกน้ำ และ สายยางหรือท่ออะคริริคซึ่งบางระบบอาจจะใช้ท่อสแตนเลสเพื่อเพิ่มความความงามอีกด้วย ทำให้ชุดน้ำเปิดต้องถูกติดตั้งโดดผู้เชี่ยวชาญในการออกแบบทางเดินน้ำ รวมถึงการเลือกใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ให้เหมาะสมอีกด้วย ทำให้ชุดน้ำระบบปิดมีประสิทธิภาพในการระบายความร้อนสูงมาก รวมถึงความสวยงามที่เป็นเอกลักษณ์ ทำให้มีปัญหาเรื่องราคาที่แพงกว่าระบบระบายความร้อนแบบอื่น ๆ
แล้วชุดระบายความร้อนแบบไหนดีกว่ากัน หลัก ๆ เลยต้องดูการใช้งานคอมพิวเตอร์ของเราเป็นหลัก ซึ่งเคสคอมพิวเตอร์ที่แต่ละคนใช้งานมีขนาดแตกต่างกัน ในเคสบางรุ่นจะมีขนาดที่เล็ก ไม่สามารถใส่ชุดน้ำที่มีหม้อน้ำขนาดใหญ่ได้ ทำให้ต้องเลือกใช้งานระบบลมที่มีขนาดเล็กและประหยัดพื้นที่ภายในเคสมากกว่า ซึ่งระบบลมนั้นมีราคาที่ถูกกว่าระบบน้ำปิดอีกด้วย อีกทั้งไม่ต้องพูดถึงระบบน้ำเปิดที่มีขนาดใหญ่ และราคาที่แพงมหาศาลมาก
การใช้งานประมวลผล CPU ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยในการเลือกชุดระบายความร้อนเช่นกัน เช่นการใช้งานเล่นเกม หรือการประมวลผลหนัก ๆ ทำให้ CPU เกิดความร้อนสะสมที่สูงมาก ซึ่งความร้อนนี้เองทำให้ประสิทธิภาพการงานทำงานของ CPU ลดน้อยลง ทำให้ต้องใช้งานระบบระบายความร้อนที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น ถ้าเลือกระบายความร้อนด้วยลม ก็ต้องเลือกชุดระบายความร้อนที่มี Heat Sink ขนาดใหญ่ พัดลมที่มีประสิทธิภาพสูง ซึ่งมีราคาสูงเทียบเท่ากับชุดระบายความร้อนระบบน้ำ แต่ในแง่ประสิทธิภาพการระบายความร้อนแล้ว ระบบน้ำระดับล่างที่ใช้หม้อน้ำตอนเดียว มีประสิทธิภาพดีกว่าระบบลมหลาย ๆ รุ่น ถ้าไม่ติดเรื่องขนาดเคสก็ควรที่จะเลือกใช้ ชุดน้ำปิดจะสามารถระบายความร้อนได้ดีกว่า
หรือถ้าอยากอัพเกรดระบบระบายความร้อนเพื่อความสวยงามแล้วละก็ ทั้งระบบน้ำ และระบบลม ต่างก็มีการออกแบบที่สวยงามเช่นกัน แต่ถ้าให้เลือกตามสมัยนิยมแล้ว ระบบน้ำกำลังมาแรงและเป็นที่นิยมมากในตอนนี้ โดยเฉพาะระบบน้ำแบบเปิดที่มีอุปกรณ์ต่าง ๆ มากมายที่สามารถทำชุดน้ำให้มีเอกลัษณ์เฉพาะตัวที่ไม่มีใครเหมือนได้ แต่ค่อนข้างที่จะมีราคาแพงมาก ถ้าในกรณีที่อยากจะใช้งานชุดน้ำเปิดควรมีงบตั้งแต่ 5000 บาทขึ่นไป ซึ่งในราคาระดับนี้สามารถซื้อชุดน้ำปิดรุ่นท๊อป ได้อย่างสบายๆ
แต่อายุการใช้งานของระบบน้ำค่อนข้างที่จะสั้นมากเมื่อเทียบกับระบบลม เป็นเพราะว่าระบบน้ำมีชิ้นส่วนมากมายที่ทำมาจากยาง ซึ่งใช้งานไปนาน ๆ จะทำส่วนที่เป็นยางเกิดอาการเสื่อมและน้ำรั่ว หรือกรณีปั้มน้ำพังก็ต้องน้ำไปเคลมทันทีไม่สามารถใช้งานต่อได้ โดยอายุการใช้งานของระบบน้ำโดยประมาณ 5 – 10 ปี แล้วแต่คุณภาพวัสดุแต่ละแบรนด์ โดยส่วนมากคนเรามักจะเบื่อก่อนที่ชุดน้ำจะเสื่อมสภาพซะอีก ถ้าลองนำมาเทียบกับระบบลมที่มีชิ้นส่วนและความซัมซ้อนที่น้อย ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานมาก ตามอายุของพัดลม ถึงแม้พัดลมพังก็สามารถเปลี่ยนพัดลมใหม่และสามารถใช้งานต่อได้เรื่อย ๆ หากใครไม่ชอบปัญหาจู้จี้จุกจิก แล้วใช้งานระยะยาว ถึงเปลี่ยนเคสใหม่ก็ยังคงใช้ซิงก์ระบายความร้อนเดิม การเลือกระบบลมก็คือคำตอบที่ดีที่สุด
สุดท้ายแล้วการเลือกระบบน้ำ หรือระบบลมก็ไม่มีข้อผิดถูกแต่อย่างใด ทั้งหมดขึ้นอยู่กับการใช้งาน และความจำเป็นที่ไม่เหมือนกันของแต่ละคนเพียงเท่านั้น แต่ถึงอยากไร ชุดระบายความร้อนที่แถมมากับ CPU ก็เพียงพอแล้วสำหรับการใช้งานในระดับหนึ่ง ไม่จำเป็นต้อเปลี่ยนระบบระบายความร้อนทันทีทันใด ซึ่งถ้ามีงบประมาณเหลือ หรืออยากเปลี่ยนจริง ๆ ก็ค่อยนำเงินก้อนใหม่ไปซื้อชุดระบายความร้อนใหม่มาใช้งานก็ยังไม่สาย โดยส่วนตัวผู้เขียนเองเลือกใช้งานชุดน้ำแบบกึ่งเปิด Raijintek Triton ที่ให้ทั้งความสวยงานแบบชุดน้ำเปิด และความสะดวกติดตั้งง่ายแบบชุดน้ำปิด
