ไฟล์ส่วนใหญ่ที่เรามักเรียกว่า “Important file” หรือไฟล์สำคัญอยู่ 2 รูปแบบคือ ไฟล์ส่วนตัว เช่น ไฟล์รูปภาพ ไฟล์งานเอกสารหรือไฟล์อื่นๆ ที่มีคุณค่าทางจิตใจ ส่วนไฟล์สำคัญอีกแบบหนึ่ง คือ ไฟล์ระบบหรือ System file ที่ส่งผลต่อการใช้งานคอมพิวเตอร์ของคุณ ไฟล์ทั้งสองรูปแบบนี้ถือว่ามีสำคัญอย่างยิ่ง ที่จะต้องเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี เพราะหากสูญหายย่อมมีผลต่อผู้ใช้อย่างใหญ่หลวงแน่นอน เพราะอาจจะตีเป็นมูลค่าไม่ได้หรือทำให้ระบบไม่สามารถทำงานต่อไปได้นั่นเอง สิ่งที่ต้องทำก็คือ การแก้ไขอย่างเป็นระบบ
สิ่งแรกที่ต้องทำก็คือ หากมีการลบไฟล์สำคัญออกไปโดยไม่ตั้งใจหรือเป็นอุบัติเหตุ อย่าเพิ่งตื่นตระหนก และเผลอไปก็อปปี้ไฟล์ ลบไฟล์อื่นๆ หรือย้ายข้อมูลกันให้วุ่นวาย อาจทำให้เกิดความเสียหายมากขึ้น แต่ให้ลองใช้วิธีการค้นหาไฟล์แบบง่ายๆ ดูก่อน เผื่อจะหลงเหลือหรือถูกย้ายไปที่อื่นๆ หรือมีไฟล์ที่ใกล้เคียงกันอยู่
โดยเริ่มจากการเปิด Windows Explorer แล้วพิมพ์ชื่อไฟล์ หรือรูปแบบของไฟล์ เช่น xxx.jpg, xxx.doc หรืออื่นๆ ลงไปในช่อง Search box ที่อยู่มุมบนขวา อาจเป็นไปได้ว่า ไฟล์คุณอาจไม่ได้ถูกลบ แต่ถูกย้ายไปยังที่อื่นๆ ซึ่งก็จะปรากฏขึ้นมาในรายการไฟล์ และเปลี่ยนโฟลเดอร์ไปจากเดิม ด้วยการลากเมาส์ผิดหรือเหตุใดก็ตาม
แต่ถ้าไม่สามารถมองเห็นไฟล์หรือหาไฟล์เหล่านั้นไม่เจอ ให้ลองเปิดดูจากใน Recycle bin ที่วางอยู่บนหน้าเดสก์ทอป โดยลองหาจากไฟล์จำนวนมากที่มีอยู่ในกล่อง ส่วนใหญ่ถ้าเป็นการลบด้วยการกด Delete ธรรมดา ก็จะสามารถหาไฟล์ในนี้ได้เลย ถ้าจะให้ง่ายขึ้น ก็อาจค้นหาด้วยการ Sort by Date ก็จะทำได้ง่ายขึ้น
ส่วนถ้ายังไม่ดีขึ้นหรือหาไฟล์ไม่เจอ การใช้เครื่องมือสำหรับเรียกคืนไฟล์หรือค้นหาไฟล์ที่หายไป ก็เป็นสิ่งที่ช่วยให้งานง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเป็น Recuva หรือโปรแกรมลักษณะใกล้เคียงกัน ที่มีให้ดาวน์โหลดอยู่มากมาย โดยส่วนใหญ่ ถ้าไม่เกิดเคสที่ย่ำแย่จริงๆ ก็มักจะพบไฟล์ได้ในขั้นตอนนี้
แต่สิ่งที่จะช่วยเพิ่มความปลอดภัยมากที่สุด สำหรับป้องกันไฟล์สำคัญหายก็คือ การสำรองไฟล์หรือการทำ Backup โดยเลือกการตั้งค่า Backup files ได้ ซึ่งตั้งแต่ Windows 7 จะมีการสร้าง “Previous version” สำหรับสำรองไฟล์ของคุณเอาไว้ ส่วนใน Windows 8 จะเรียกฟีเจอร์นี้ว่า File History เพื่อการเรียกไฟล์กลับคืน เมื่อเกิดปัญหาในการทำงาน ด้วยการคลิกขวาที่โฟลเดอร์ แล้วเลือก Restore previous คุณจะเห็นบรรดาโฟลเดอร์ที่ทำการ Backup เอาไว้ ระบบจะแจ้งวัน เวลาที่มีการบันทึกและเปลี่ยนแปลงไว้ เลือกที่คิดว่าไฟล์ดังกล่าวที่ถูกสร้างไว้หรือก่อนไฟล์จะหาย จากนั้นเลือกที่ Restore
ส่วนถ้าไม่ได้มีการ Backup เอาไว้ ก็คงต้องมองหาทางอื่นๆ ซึ่งหากเป็นไฟล์สำคัญ การเลือกใช้บริการจากศูนย์กู้ข้อมูล ก็เป็นอีกช่องทางหนึ่งที่น่าสนใจ แต่สนนราคาก็ไม่ได้สบายกระเป๋านัก ฉะนั้นแล้วป้องกันไว้ดีกว่าแก้ในตอนที่สายไปดีกว่าครับ
*ทิปเล็กๆ
ถ้าไม่เหนือบ่ากว่าแรง เวลานี้เกือบทุกบ้านมีอินเทอร์เน็ตความเร็วสูงไว้ใช้ การเลือก Cloud Storage ที่บางใจได้สักแห่งหรือมากกว่านั้นสำหรับการจัดเก็บข้อมูล ก็เป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยเก็บไฟล์สำคัญของคุณเอาไว้อย่างปลอดภัยได้เช่นกัน แถมยังใช้เวลาไม่นานอีกด้วย
