หากคุณมีความคุ้นเคยในการใช้งานพีซีหรือโน๊ตบุ๊คดีพอสมควร ก็น่าจะพอคาดเดาได้ว่า อาการผิดปกติใดเหล่านั้นเกิดจากสาเหตุใดหรืออาการที่แสดงขึ้นมาในเบื้องต้น บอกได้ถึงความรุนแรงของปัญหามากน้อยเพียงใด แต่สำหรับคนที่อาจไม่คุ้นเคยหรือไม่ค่อยได้สังเกต ก็อาจจะจับทางได้ยากจนกว่าคอมพ์จะเสียอย่างชัดเจน คือทำงานไม่ได้ตามปกติ
แต่ก็มีวิธีสังเกตอาการแบบคร่าวๆ ของคอมพ์หรือโน๊ตบุ๊ค เมื่อกำลังจะเสีย สำหรับคนที่เป็นมือใหม่หรือจำเป็นจะต้องไปดูเครื่องให้เพื่อนๆ เพื่อจะบอกได้ว่าอาการเหล่านั้น จะแก้ปัญหาให้ทันท่วงทีได้อย่างไร
จอฟ้าอันตราย : อาการแรก Blue screen เป็นรูปแบบความผิดปกติแรกๆ ที่เมื่อได้พบแล้ว ก็จะมีอาการแบบนี้ปรากฏขึ้นมาให้เห็นบ่อยขึ้น จนอาจเรียกได้ว่าเป็นอาการฟ้องถึงความผิดปกติอย่างชัดเจน เป็นอาการล้มเหลวในการทำงานของไฟล์ระบบหรือโปรแกรมที่ติดตั้งอยู่ในเครื่องจนไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ โดยปัญหาที่เกิดขึ้น ต้องอาศัยความชำนาญในการสังเกตโค๊ตและตัวเลข เพื่อนำมาใช้ในการวิเคราะห์และแก้ไข รวมถึงการใช้วิธี Recovery system หรือ Restore มาใช้ ซึ่งก็ไม่ได้การันตีว่าจะหายขาดจากอาการนี้
?
ไฟล์ DLL : หายไป dll หรือ Dynamic-Link Library (DLL) เป็นอาการของไฟล์ระบบที่เกี่ยวข้องกับการเรียกใช้โปรแกรมหรือเปิดใช้งานระบบหายไป ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น การติดไวรัส ลบไฟล์โปรแกรมผิดหรือเกิดจากการ Remove Program ที่ผิดพลาด ซึ่งเมื่อระบบมีการเรียกหาไฟล์ dll แล้วไม่สามารถค้นหาได้พบ ก็จะไม่อาจเรียกฟังก์ชันเหล่านั้นขึ้นมาได้ โดยระบบจะมีการเตือนขึ้นมาทุกครั้ง แต่คุณแก้ไขความผิดปกติจากสาเหตุดังกล่าวด้วยการดาวน์โหลด dll จากเว็บไซต์ที่ให้บริการมาใส่กลับคืนได้
?
ลงโปรแกรมไม่ได้ : อาการถัดมาเรียกว่า เป็นปัญหาที่ไม่สามารถติดตั้งโปรแกรมได้ตามปกติและอาจจะติดตั้งหรือทำงานได้ช้ามากๆ ซึ่งอาการดังกล่าวค่อนข้างชัดเจนว่า เกิดจากปัญหาของระบบ Storage หรือจัดเก็บข้อมูล ไม่ว่าจะเกิดจากฮาร์ดดิสก์เต็มหรือฮาร์ดดิสก์มีปัญหาหรือเกิดจากไฟล์อยู่ในส่วนของไดรฟ์ที่ใช้ติดตั้งมากเกินไป จนทำให้ไม่สามารถติดตั้งโปรแกรมอื่นใดลงไปได้ รวมถึงไม่อาจทำงานได้ตามปกติ สิ่งที่ต้องทำก็คือ การลบหรือย้ายข้อมูลที่ไม่จำเป็น เช่น Temp file, Restore file, Recycle Bin หรือบรรดาไฟล์ซ้ำต่างๆ ออกไป เพื่อเพิ่มที่ว่างภายในไดรฟ์ให้ได้มากที่สุด
?
เปิดใช้งานโปรแกรมช้าลง : เป็นอาการที่เมื่อเปิดโปรแกรมขึ้นมาทำงาน แล้วเครื่องช้าลง รวมถึงการทำงานของโปรแกรมก็ช้าลงด้วยเช่นกัน เป็นสิ่งที่บอกได้ถึงความผิดปกติหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็น การเกิดจากโปรแกรมที่ไม่เหมาะสมหรือไม่ Compatible กับระบบที่ใช้หรือมีขนาดที่ใหญ่เกินไป รวมถึงมีทรัพยากรในการทำงานไม่สอดคล้องกัน แต่ที่สำคัญก็คือ ขาดการตรวจสอบ (Analyze) และการดูแลระบบให้มีความพร้อมในการใช้งาน ซึ่งสิ่งที่แก้ไขในเบื้องต้นก็คือ การ Scan Disk หรือใช้โปรแกรมในการสแกนระบบภายใน รวมถึงพื้นที่จัดเก็บข้อมูล ด้วยการ Clean ระบบให้คล่องตัวมากขึ้น
?
อาการผิดปกติระหว่างการทำงาน : ไม่ว่าจะเกิดบนระบบปฏิบัติการหรือเกิดบนโปรแกรมที่ต้องการใช้ อย่างเช่น เมื่อเปิดโปรแกรมดูภาพ แต่ไม่สามารถมองเห็นภาพได้ทั้งหมดหรือแถบเครื่องมือหายหรือจะเปิดโปรแกรมพิมพ์งานขึ้นมา พิมพ์งานได้ แต่เมื่อจะเรียกใช้ฟังก์ชันพิเศษ กลับไม่สามารถเรียกใช้ได้ตามปกติ สิ่งนี้ก็เป็นสัญญาณเตือนว่ามีโอกาสที่ระบบใกล้จะเกิดความเสียหายให้ได้เห็น
?
แต่อย่างไรก็ดีเมื่อเกิดอาการต่างๆ เหล่านี้ขึ้น ก็คงต้องไล่แก้ไขไปตามขั้นตอน โดยอาจจะเลือกตั้งแต่ง่าย ไปจนยากซับซ้อน อย่างเช่น เบื้องต้นอาจจะใช้วิธี Restart เครื่องสักครั้ง ต่อมาอาจใช้วิธีการสแกนระบบหรือเลือกติดตั้งโปรแกรมประเภท Repair หรือ Maintainance ให้กับระบบ รวมถึงการสแกนไวรัส ไปจนถึงการ Recovery และการติดตั้งระบบใหม่ในกรณีที่อาการแย่สุดๆ แต่สิ่งที่ต้องระวังก็คือ การทำ Backup file เอาไว้ก่อน
